Musa 40 yıl boyunca İsrail halkına önderlik etmişti ve bir gün Tanrı Musa’ya vaat edilen toprağı gösterdi. Musa’ya o güzel yere giremeyeceğini hatırlatınca, Musa şu karşılığı verdi: “Bütün insan ruhlarının Tanrısı RAB bu topluluğa bir önder atasın, o kişi topluluğun önünde yürüsün ve topluluğu yönetsin. Öyle ki, RAB’bin topluluğu çobansız koyunlar gibi kalmasın.” (Say. 27:15-17). Musa’nın tutumu Yeşu’nun önderliğinin güçlü bir başlangıç yapmasını sağladı.
NEXT kitabı, bir kilisenin misyonunu güçlü devam ettirebilmesi için kilise önderliğinin nasıl devredilebileceğini açıklar. Yazarlar gelecekle ilgili bilinçli planlama yapmanın önemini gösterirler ve sağlıklı bir ortamda değişimin sağlanması için prensipler önerirler. Yeni önderlik için güçlü bir başlangıç oluşturulmasının gerekliliğini gösterirler.
Pastörler Kiliselerinin Bir Sonraki Önderi için Plan Yapmalıdır
Tüm pastörler geçicidir; her pastör bir gün yerini kendisinden sonra gelen pastöre verecektir. “Yerine geçecek kişinin geleceği günü planlamak, bir önderin ve kilisenin belki de yüzleşebileceği en büyük önderlik görevidir” (s. 9). Bu sorumluluk bir pastör için konuya tek başına eğilemeyecek kadar önemlidir.
Leadership Network’ten Dave Travis, pastörlüğün el değiştirmesini “liderlik, güç ve yetkinin bir ... liderden ötekine kasten aktarılma süreci” olarak tanımlar (s. 10). Görevin el değiştirmesi bilinçli ele alınırsa, yeni bir öndere muhtaç duymadan önce hazır olunacaktır (s. 10). Pastörler yalnızca işlerini iyi tamamlamak için değil, kilisenin bir sonraki öndere hazırlanmasına yardım etmek için de enerji sarf etmelidir (s. 169).
Yazarlar, İsa’nın bizzat kendisinin bu konuda örnek olduğunu göstermek için Master Plan of Evangelism kitabına gönderme yaparlar. İsa hizmetini devam ettirmeleri için başkalarını hazırlamıştır. İsa elçilerine yapmaları için iş verdi ve onları gözetip denetledi. Onları Müjde’yi duyurma görevlerine gönderdi ve dönüşte onlardan bilgi aldı. Onları adeta bir çırak gibi eğitti, zamanla artan sorumluluklar verdi (s. 25-26).
Pastörler Plan Yapmaya Neden İsteksiz Olabilir:
Pastörler genelde kilisenin kendilerinden sonraki geleceği için bir plan hazırlamaktan geri dururlar. Beklenmedik sonuçlardan korkuyor olabilirler, örneğin ayrılmaya hazır değilken gönderilmek gibi. Başka bir neden de, diğer mesleklerden farklı olarak, pastörün rolünün kimliğiyle bağıntılı olmasıdır. Pastör kilisede çok uzun süre kalma isteğiyle ayartılabilir, çünkü kimliğini kaybetmekten kaçınmak ister (s. 44). Diğer büyük neden, kilisenin bu geçişi sağlayacak finansal kaynaklara sahip olmamasıdır. Buna ek olarak, pastörün kilise hizmetinden sonraki yaşamı (emeklilik dönemi) için finansal kaynakları da hazır olmayabilir (s. 27).
Önderleri gelecek hakkında düşünmedikleri ve plan yapmadıkları için birçok kilise çırpınmakta ve hız kaybetmektedir (s. 29).
Yazarlar, pastörün değiştirmesinin bir olay değil, bir süreç olduğuna işaret ederler. Kilisede yeni önderin hizmete başlama süreci, çoğunlukla resmi olarak el değiştirmesinin ardından yaklaşık iki yıldan uzun sürer. Geçişin düzensiz ve beklenmedik olması normaldir. Kilisenin dışından (örneğin, topluluğun bağlı olduğu diğer topluluklardan) birilerinden yardım talep ederler.
Önder Değiştirme Sürecinin Sağlıklı İşlemesine Yardımı Olacak İlkeler
Kitap, ilk olarak kilise önderlerinin, “Görev teslimi ve süreci hangi hedefleri kapsıyor, bunu nasıl başaracağım?” sorusuna yanıt vererek başlamak gerektiği tavsiyesinde bulunur. Bu soruya verilebilecek yanıtlardan biri, “Topluluğum ben önderliği bıraktıktan beş yıl sonra kuvvetlenip büyümeye devam edecek” olabilir (s. 41). Bunun yanı sıra, yazarlar pastörleri, “Önderlik asasını devredeceğim dönem için şimdiden ne yapmalıyım?” sorusunu sormaya teşvik ederler (s. 41).
Kilise önderlerine, devir teslimi sağlıklı bir süreçle tamamlamaya yardımı dokunacak şu ilkeler sunulmaktadır:
- Yaşamın her alanında maraton için sağlıklı bir tempo oluşturmak önemlidir. Ahlaki veya finansal başarısızlıklardan ötürü kilisede planlanmamış önderlik görevi değişimi olmasın. Karşılıklı hesaplaşma yaptığınız bir grubunuz olsun ve ruhsal ve fiziksel olarak yeterince dinlenmeye gayret edin.
- Acil veya öngörülmeyen bir ayrılık durumuna hazırlıklı olun. Beklenmedik zamanda hastaneye kaldırılırsanız veya iş göremez duruma gelirseniz, o ilk saatlerde kiliseniz sorumluluğu kimin üstleneceğini biliyor mu? Kilit sorumluluklarınızı kim yerine getirecek? Bir plan oluşturun, yazıya geçirin ve yönetim/ihtiyar kurulunuz planınızı onaylasın (s. 33).
- Geleceğinizi finansal olarak hazırlayın. Pastörlerin kilisede uzun süreyle yönetimde kalmalarının ana nedeni, emekli olmak için yeterli finansa sahip olmamalarıdır. Bu nedenle, kendinize, “Finansal durumum Tanrı beni başka hizmete çağırdığında gitmemi sağlayacak düzeyde mi?” sorusunu sorun. Yazarlar pastörlere gelirlerinden az harcama yapmayı önerirler. Kiliseden ayrılmaları gereken zamanda maddi durumlarının onları kalmaya mecbur kılacak düzeyde olmadığından emin olmak için birikim yapmaya teşvik ederler.
- Her yıl yerinize geçebilecek potansiyel önderlerin durumunu değerlendirin. Hizmete adım adım hazırlanan potansiyel bir önder, bir sonraki yıl gelişim göstermek üzere şimdiden hangi tecrübelere sahip olmalıdır? Kilise önderliğine potansiyel adayları geliştirmek, güçlendirmek ve sınamak için yıl içinde sizin neler yapmanız gerekmekte (s. 34)?
- Kilisenizde bir gelişim kültürü yaratın. Her bireye kendi hizmet gelişimlerinde sonraki adımların sunulabileceği yollar geliştirin. Tanrı tarafından çağrılan ve armağanı olan her üyenin pastör veya kilise görevlisi olma yönünde izleyebileceği bir yol var mı? Yazarlar her önderin bir ya da daha fazla geliştirebileceği çırak ve asistan olmasını teşvik etmektedir (s. 35).
- Kapsamlı bir eğitmen ve vaiz takımı oluşturun.
- Önderlik görevlerini paylaşın. Önderlik potansiyeline sahip olanlara mentörlük yapmaya gayret edin. Kilise için kararlar alınırken onları düzenli olarak karar mekanizmasına dahil edin. Her sorumluluğunuz için bir veya birden çok kişiden yardım istemek iyi bir alışkanlıktır; bu şekilde en azından bir kişi daha o sorumluluğu alabilecek kadar o alana katılmış olur.
- Gelecek için, emeklilik dönemi için olsun veya olmasın, tutkularınızı ve planınızı düşünün (s. 35). Kendinize, “Tanrı’nın beni yaratmış olduğu halimle ve önüme çıkardığı fırsatlar ışığında, bu kilisedeki zamanım dolduktan sonra enerjimi hangi alana sarf etmek isterim?” diye sorun (s. 41).
Pastörlüğü Bırakmak Gereken Zamana Nasıl Karar Verilir:
Bir pastörün kilisede uzun süreyle görev almasının olumlu sonuçları vardır:
- Kilise uzun süre görev almış bir önder olmadan nadiren büyür.
- Kiliseye yeni gelen pastörün etkisi en çok genelde yedinci yıldan sonra görülür.
- Pastör her dönem her yaştan uzun vadede öğrenci yetiştirme fırsatına sahip olur.
- Derin konulara değinme kapıları açılır. “Ruhsal bir toplulukta derin konularla başa çıkmada gelişmek, yıllarca zaman ayırmak ve güven gerektirir” (s. 61).
Ancak bir kilisede çok uzun süre kalmak olumsuz sonuçlar da doğurabilir:
- Çoğu kilise pastörleriyle birlikte yaşlanır. Örneğin, Amerika’da topluluğun ortalama yaşı baş pastörün yaşından beş yaş küçüktür (s. 62).
- Kilisenin kültürü kireçlenebilir ve içe dönükleşebilir; müjdeleme hevesini kaybedebilir.
- Kilise pastörüne öyle alışır ki, değişikliğe uyum sağlamaya isteksiz hale gelebilir. Bu da yeni önderin başarısızlığına temel oluşturur (s. 62).
Bir pastörün kilisedeki görevinden ayrılması hangi şartlarda uygundur? Kitap bu konuda bazı ipuçları sunar:
- Kilisenin misyonunun size düşen parçası tamamlanmıştır ve kilise için yeni bir vizyona sahip değilsinizdir.
- Cesaretinizi yitirmişsinizdir. Bu kilise ve koşullarla ilgili tutkunuzu veya ruhsal ateşinizi yitirmişinizdir.
- Başkaları da koltuktaki zamanınızın dolduğunu doğrular veya yeni bir çağrı alırsınız.
- Bir uyumsuzluk gelişir. Kilisenizin ulaşması gereken insanlara artık ulaşamıyorsunuzdur veya yeni bir yapı armağanlarınızı kullanmanızı engelliyor.
- Aileniz mevcut koşullardan ötürü acı çekiyor olabilir.
- Gerekeni yapmak için fiziksel veya duygusal güce artık sahip değilsinizdir.
Pastörlükten İstifa Ettikten Sonra Aynı Kilisede Kalmalı mısınız?
Yazarlar, “Başarıyla tamamlanan görev değişimlerinde görevden ayrılan pastör yeni bir hizmet bulur ve gelecekle ilgili heveslidir” der (s. 56). Tavsiyeleri, eski pastörün kiliseden uzak durması yönündedir, en azından bir sezonluğuna. Bunun nedenleri kontrol ve etkidir. Önceki pastör etraftayken, cemaattekiler önderlikle ilgili meselelerde hâlâ ona başvuracaklardır. Bu nedenle yeni pastör kiliseye yön belirlemesini ve toplulukla sadakat oluşturmasını sağlayacak ortama ve yetkiye sahip olamaz (s. 64). Eğer önceki pastör ve özellikle eşi kendilerini yeni pastöre destek vermeye tamamen adamışlarsa işlerin yürümesini mümkün kılabilirler. Eski pastörün yeni pastöre yardımı dokunabileceği başka bir konu da yeni önderi kendi amaçları doğrultusunda etkilemeyi amaçlayan güç peşindeki üyelerin idaresidir.
Kiliseyi Yeni Öndere Devrettikten Sonra O Kilisede Nasıl Kalınmalı?
- Yeni öndere sözde ve eylemde tümüyle bağlı kalın. Kilise üyelerine yapacağınız minicik yorumlar, hatta sözlü olmayan mesajlar bile bir şeyler söyler ve yeni pastörün değerini küçümsemede çokça etkiye sahip olabilir. Kilise üyelerinin gözü, yeni pastörün yaptıklarına vereceğiniz karşılığı görmek için üzerinizde olacaktır.
- Yerinize geçen kişiyle birlikte ne yapacağınızın, ne yapmayacağınızın ve ne yapmak için onun iznini isteyeceğinizin kurallarını açıkça belirleyin. Birbirinize karşılıklı saygı duyma konusunda hemfikir olmalısınız. Yazıya geçirin.
- Kilisede eşinizin ve ailenizin değişiklikleri anlamalarını ve aynı fikirde olmalarını sağlayın. Yeni pastörün yoluna çıkmamak ve onu desteklemek için ellerinden geleni yapacaklarından emin olun. (Eski pastörün eşi ve desteği, yeni pastörün başarısında önemli rol oynamaktadır.)
- İlişkiyi güçlendirmek için yerinize geçen kişiyle zaman zaman buluşun. Sizin veya ailenizin yaptıklarının bir soruna yol açıp açmadığını sorun.
- Hevesle uğraşabileceğiniz farklı ve belirgin bir hizmete sahip olun.
Her kilisenin geleceği, nihai olarak, insan önderlerin hizmete başlamasından veya hizmeti tamamlamasından ziyade Tanrı’ya dayanır (s. 24). Tanrı’nın halkını gelecekte yönlendirmesi için önderler hazırlamada ve hizmete başlatmada bize düşen görevleri yerine getirerek Tanrı’nın sürüsünü gözettiğimizi gösterelim.