“Oğlum, malzeme önemli değil, işçilik önemli değil” derdi bana eski ustam çıraklık yıllarımda. Zamanla bu söz aramızda bir espri oldu. “Ne önemli o zaman usta?” diye karşılık verirdim, “Satmak oğlum. Önemli olan satmak” derdi eski ustam.
O yıllarda imalathanemizden çıkan takılar zarif sayılmazdı ama belirli zevke sahip insanlarda yine de epey rağbet görürdü. Çok satardık, iyi para yapardık o yıllarda.
Acaba, ağzımızdan çıkan sözleri takılan takı gibi algılamaya başlasak, imanlının takısı neye benzer?
Süs deyip geçmeyin. Takı tanıtır. Takı, takan kişinin zevkini, yapan kişinin de marifetini sergiler. Takının sade ama değerlisi olduğu gibi, gösterişli ama değersizi de var. Mücevherin sahicisi olduğu gibi taklidi de var. Bir haberde, “Öyle güzel taklit mücevher yapan ustalar var ki moda dünyasında, yalancısını sahicisinden ayırmak mümkün değil” dendiği halde, hangisinin hakiki, hangisinin de sahte olduğunu anlayan anlar, ayırt etmeyi bilir.1
“Hristiyan takıları”nı internette aradığımda öncelikle haç takısı reklamlarına rastladım. Reklamların yanı sıra da Türklerin Hristiyanlığı temsil eden haç takmasının uygun olup olmadığı konusunu işleyen sayfalar çıktı. Bir “online fetva”ya göre, Müslümanım diyen kişinin haç takması caiz değildir. Öbür yandan, ekşisözlük sitesinde bir vatandaşın şu açık fikirli yorumda bulunduğunu gördüm: “Her şeye bu kadar çok anlam yüklememek gerek. Haç kolye gayet şık duruyor ve güzel kombinasyonlar çıkıyor ortaya. Hoşuna gidiyorsa takar, altında ekstra bir sebep aranacak bir şey değil bence.”2
Tabii Mesih imanlısı olarak, Hristiyan takısı bizim için sadece altında “ekstra” anlamı olmayan aksesuar olamaz. “Bizler günah karşısında ölelim, doğruluk uğruna yaşayalım diye, günahlarımızı çarmıhta kendi bedeninde yüklenen” Rab İsa’yı anan haç takısı olsun, Mesih’in vaftiz olduğunda, üzerine “güvercin gibi” inen, bizi de yöneten Kutsal Ruh’u simgeleyen güvercin takısı olsun, modaya uymak için değil, inancımızı ikrar etmek için takılır (bkz. 1Pe. 2:24; Mar. 1:10).
Ağızdan çıkan söz bazen takıya benzetilir. Sözgelimi nasihat hakkında “kulağına küpe olsun” denir. Özdeyişler 25:12’de, “Altın küpe ya da altın bir süs neyse, dinleyen kulak için bilgenin azarlaması da öyledir” denir. Acaba, ağzımızdan çıkan sözleri takılan takı gibi algılamaya başlasak, imanlının takısı neye benzer?
Takı tanıtır. Ağız yüreğin elçisidir.3 Rabbimiz İsa, ağzımızdan çıkan sözlerin yüreğimizin durumunu ifşa ettiğini söyler (bkz. Mat. 12:34). Söz takıysa, yürek bu takıların imal edildiği atölyedir. Bu bağlamda can alıcı soru o zaman şu olur: Atölyenin ustası kim?
Söz takıysa, yürek bu takıların imal edildiği atölyedir.
İmanlının takısının malzemesi değerlidir. “Doğru kişinin dili saf gümüş gibidir, kötünün niyetleriyse değersizdir” (Özd. 10:20). Öyle seçkin malzeme kullanmayı kimden öğrenmişiz? Ustamızdan, tabii ki. Usta nasılsa çırak öyle olur. Bizim Ustamız’ın sözleri “pak sözlerdir, toprakta eritilmiş, yedi kez arıtılmış gümüşe benzer” (Mez. 12:6).
İmanlının takısının işçiliği de incedir. Özdeyişler 20:15’e göre, “bilgi dudakları” (Yeni Çeviri’de “bilgi akıtan dudaklar”) altın veya mücevherlerden daha da değerli taşa (“cevahir”e) benzer.4 Bu taş diğer cevherlerden neden daha kıymetli sayılır? Önde gelen İbranice uzmanlarından Michael V. Fox’a göre, burada kullanılan kelime imal edilen bir şey kasteder. “Zarif mücevherat” hünerle yapıldığı için malzemesi olarak kullanılan “altın ve yakuttan daha değerli” olur. Bu benzetmenin doğrultusunda “bilgi” verirsek sözümüzün içeriği değerli (iyi araştırılmış!), ifadesi de zarif (iyi tasarlanmış!) olmalıdır.5
Şeytan’ın ana dili yalandır (Yu. 8:44). Efes’teki “boş konuşan” bazı öğretmenler hevesli, kendilerinden emin ama bilgisizdi (1Ti. 1:5-6). Doğru kişi kafadan atmaz, bilgi sahibi olmadan söz sahibi olmak istemez, söyleyeceğini önceden iyi tartar, dinlemeden yanıtlamaz (Özd. 15:28; 18:13). En azından öyle davranmayı öğreniyordur. Gösterişli ama değersiz takıyı tanır, takmaktan kaçınır.
Çünkü takı tanıtır.
Usta olduktan sonra tekrar çırak olunur mu? Olunurmuş. Yeni Ustam’la tanıştığımda imal ettiğim takılara bir göz attı, “Oğlum, tekrar baştan başlayacağız” dedi, o sevecen sesiyle.
- 1“Herkese avuç avuç mücevher,” Cumhuriyet, 28 Ocak 1990.
- 2“haç şeklinde kolye takmak”, ekşisözlük https://eksisozluk.com/hac-seklinde-kolye-takmak--418541?p=3 > (06/08/2021 tarihinde erişildi).
- 3Bu güzel kullanımı A. Craig Troxel’e borçluyum. Bkz. A. Craig Troxel, With All Your Heart: Orienting Your Mind, Desires, and Will Toward Christ (Wheaton, Illinois: Crossway, 2020), s. 179-187.
- 4“Cevahir” terimi Kitabı Mukaddes çevirisinde geçer (Bkz. Süleyman’ın Meselleri 20:15).
- 5Michael V. Fox, Proverbs 10-31 (New Haven, Connecticut: Yale University Press, 2009), s. 669.
